Wielu wędkarzy uważa, że karpie osiągają imponujące rozmiary jedynie w ciepłym klimacie. Okazuje się jednak, że decydują o tym także inne czynniki.
W zbiornikach wodnych na południu Europy przez cały rok jest cieplejsza woda. Z tego też względu, karpie mają znacznie szybszą przemianę materii, częściej żerują zjadając więcej pokarmu, a tym samym osiągają imponujące rozmiary.
Czy powyższe stwierdzenie nie wydaje się skądś znane? A może też tak sądzicie? Jeżeli tak, to chętnie podzielę się z Wami własną teorią na ten temat oraz postaram się wyjaśnić, dlaczego uważam, że powyższy pogląd na temat tempa wzrostu i rozmnażania się karpi w naturalnych zbiornikach wodnych, jest powodem tak wielu nieporozumień.
Często docierają do mnie niezwykle fantazyjne teorie, na przykład jakoby ryby dorastały ostatnio do większych rozmiarów ze względu na ciągłe ocieplanie się klimatu naszej planety. Osobiście bardzo w to wątpię. Przecież ryby osiągały rekordowe rozmiary już wiele lat temu, zanim w ogóle zaczęto prowadzić dyskusje na temat „efektu cieplarnianego”. Czy nikogo nie zastanawia na przykład fakt, że na północy Rosji, Skandynawii lub Alaski, szczupaki, okonie, pstrągi, łososie, trocie, sandacze i klenie dorastają do tak potężnych rozmiarów? „Ależ to są ryby zimnolubne – odpowie wielu z Was. Ryby żerujące głównie przy dnie, takie jak leszcze, sumy i karpie, dorastają natomiast do rekordowych rozmiarów jedynie w bardzo ciepłym klimacie”. Czy aby na pewno?
Olbrzymie ryby na północy
W niektórych duńskich i szwedzkich jeziorach leszcze bardzo często dorastają do siedmiu kilogramów; nawet w północnej Szwecji możliwe jest złowienie leszcza o masie 5 kg. „No, a sumy – ryby te z całą pewnością muszą żyć w ciepłej wodzie, aby osiągnąć duże rozmiary?”
Także i ta „teoria” nie znajduje potwierdzenia w rzeczywistości. Sumy o masie ponad 100 kg wielokrotnie łowiono także w Szwecji.
„Karpie jednak z całą pewnością potrzebują ciepłej wody. Jak dotąd, na północy złowiono bardzo niewiele dużych karpi. To najlepszy dowód, że ryby te dorastają do największych rozmiarów jedynie w ciepłym klimacie”.
Z tym stwierdzeniem także się nie zgodzę, chociażby z tego względu, że w Skandynawii i na Alasce łowiono już karpie o masie ponad 20 kg. Co prawda lato w tamtych szerokościach geograficznych jest bardzo upalne, jednak zimy są długie i mroźne. Karpiom to jednak jakby nie przeszkadza i wiele z nich dorasta do masy ponad 25 kg.
Duńskie łowiska są pokryte od czasu do czasu zimą tak grubą warstwą lodu, że bez najmniejszych obaw można po nim jeździć samochodem. Proszę więc sobie wyobrazić, jak chłodny jest tam klimat. Mimo to żyjące w tamtejszych wodach karpie są naprawdę duże.
Mroźne karpie
Położenie geograficzne łowiska i panujący tam klimat nie determinują więc przyrostu karpi. Na Węgrzech na przykład co jakiś czas padają karpie o masie ponad 30 kg, chociaż zima, z naprawdę mroźnymi dniami, trwa w Puszcie ponad sto dni w roku.
Aby karpie mogły dorastać do wielkich rozmiarów, a dotyczy to wszystkich akwenów, muszą być spełnione cztery podstawowe warunki. Ryby muszą mieć:
1. genetyczne predyspozycje;
2. nieograniczoną ilość pokarmu naturalnego;
3. bezstresowe życie (akweny, w których żyją nie powinny być obławiane przez wędkarzy lub tylko w minimalnym zakresie);
4. niczym nie zanieczyszczone środowisko.
Jeżeli te cztery punkty odpowiadają rzeczywistości, karpie osiągają największe rozmiary, Karpie potrafią dostosować się do prawie każdych warunków życiowych. Temperatura wody nie ma tu najmniejszego znaczenia. Dobrym przykładem na to są chociażby alpejskie jeziora w Austrii i Szwajcarii. W niektórych z nich żyją olbrzymie karpie, chociaż zimą akweny te zamarzają na kilka ładnych miesięcy.
W jeziorze koło Bied w słoweńskich Alpach z całą pewnością żyją karpie o masie ponad 25 kg (jedna taka ryba zerwała mi się dosłownie na kilka centymetrów przed podbierakiem) oraz 50-kilogramowe sumy.
Jeżeli zimna woda miałaby hamować wzrost, dlaczego ryby występujące w kanale Twente w Holandii są po każdej zimie coraz większe i to nawet w łowiskach znacznie oddalonych od dopływów ciepłej wody? Pomiędzy zachodnim mostem Hengelo a mostem Deldon regularnie łowi się ryby o masie 15-20 kg (jednak znacznie mniej w o wiele cieplejszej wodzie w samym Hengelo). W łowisku tym sprawdzają się jedynie dwa z wymienionych przeze mnie czterech czynników (duża ilość pożywienia i mata presja wędkarska). Rozmiary osiągane przez karpie prawdopodobnie zależą od warunków, w jakich ryba żyje przez pierwsze piętnaście lat. Jeżeli w okresie tym spełnione są cztery, wspomniane wcześniej warunki, ryba osiąga rekordowe rozmiary, We Francuskim jeziorze Lac Cassien wiele młodych roczników karpi przyrasta w imponującym tempie. Większość tych ryb pochodzi jednak z zarybień i brakuje im odpowiednich założeń genetycznych, charakterystycznych dla olbrzymich karpi występujących w tym jeziorze w sposób naturalny.